مواد و روش هاي ضد عفوني كردن آب
منابع آلاينده آب استخر
به طور كلي منابع آلودگي در استخرها در دو گروه منابع طبيعي و منابع داخلي (شامل بار ناشي از حضور شناگران در استخر)تقسيم بندي مي شوند.
منابع محيطي آلوده كننده استخر معمولا در استخرهاي سرباز كه در معرض گرد و غبار،دود،برگ درختان و غيره هستند بيشتر بايد مورد توجه قرار گيرد.
نكته اي كه در ابتدا بايد مورد اشاره قرار گيرد آن است كه اصلي ترين منبع ايجاد آلودگي در استخرها همان شناگران هستند.
بنابراين اولين و موثرترين روش براي جلوگيري از كاهش كيفيت آب استخرها،كنترل تعداد شناگران است.
به لحاظ فني آلودگي آب را به عنوان هر عامل خارجي و اضافي تعريف مي كنند كه درجه خلوص و تميز بودن اب را كاهش دهد.
در صورت آلوده شدن اب احتمال انتقال اين آلودگي به شناگران و منتشر شدن سريع آن بين تمامي افراد بسيار زياد است.
بنابراين ضدعفوني كردن آب استخر اهميت بسيار زيادي دارد.
به طور كلي شناگران به واسطه سه عامل زير موجب آلوده شده آب استخر مي شوند:
1- عرق كردن،ترشحات متداول در هنگام فعاليت ،ريزش موي سر،ريزش پوست،البته تمامي مواد ياد شده لزوما آلودگي يا كثيفي به شمار نمي روند،ولي زمينه مساعدي را براي فعاليت ميكروارگانيسم هاي بيميري زا در آب استخر ايجاد مي كنند.
2- چرك و كثيفي بدن
3- آلودگي ناشي از كرم هاي ضد آفتاب ،مواد آرايشي،شامپوها و غيره.
شيوع بيماري ها در آب
بسياري از ميكروارگانيسم ها به خودي خود بيماري زا نبوده و خطري براي سلامت شناگران به همراه ندارند.
در واقع در بدن هر فرد سالم در وضعيت معمول تعداد بسيار زيادي ميكرو ارگانيسم وجود دارد. اما در صورتي كه اين ميكرو ارگانيسم ها در تعداد بسيار زياد در استخر تجمع پيدا كنند،افراد سالمند ،كودكان ،خانم هاي باردار و تمامي افرادي كه آسيب پذيري زيادي دارند را در معرض خطر ابتلا به بيماري قرار مي دهد.به همين دليل است كه علاوه بر آب استخر تمامي مكان هاي جانبي مانند توالت ها ،رختكن ها و ساير بخش ها بايد كاملا تميز باشد.
به طور كلي فرآيند پاكسازي آب به سه روش صورت مي گيرد:
1-توزيع مناسب آب استخر توسط مدار گردش آب
2-استفاده از مواد ضدعفوني كننده براي از بين بردن ميكروارگانيسم هاي بيماري زاي موجود در آب.
3-استفاده از فيلترها براي جدا كردن ذرات معلق موجود در آب
انواع مواد ضد عفوني كننده
با وجود آنكه حفظ تعادل آب از نظر شيميايي اهميت زيادي دارد،ولي در صورتي كه مواد ضد عفوني كننده مناسب در آب وجود نداشته باشد و يا روش هاي مناسب براي ضد عفوني كردن آب دردستور كار قرار نگيرد،امكان دستيابي به آبي سالم و ايمن براي شناگران وجود نخواهد داشت.
در كاربرد هاي روزانه روش هاي هاي متداولي براي ضدعفوني كردن به كار گرفته مي شود.
امروزه شركت هاي مختلفي اقدام به توليد موادي براي از بين بردن جلبك ها،خزه ها و لكه ها كرده اند.
به طور كلي هدف از به كارگيري تمامي مواد ضدعفوني كننده ،از بين بردن باكتري هاي موجود در آب است.
باكتري ها يكي از عوامل بيماري زا و عامل رشد جلبك در داخل استخرها به شمار مي روند.
عملكرد مواد ضد عفوني كننده به گونه اي است كه با اكسيد كردن باكتري ها و ساير ميكرو ارگانيسم هاي موجود در آب آن ها را از بين مي برند.
خاصيت ذاتي اكسيژن آن است كه موجب خوردگي موادي مي شود كه با آن در تماس هستند.در استخرها نيز از همين خاصيت براي ضد عفوني كردن آب استفاده مي شود.
در عمل نيز مواد ضد عفوني كننده باكتري ها و ساير اجزاي الوده كننده موجود در آب را اكسيد نموده و آنها را از بين مي برند.
اما اكسيد كننده ها علاوه بر ضد عفوني كردن اب ضايعات انباشته شده در آب از قبيل چربي ها ،كرم هاي ضد افتاب ،شامو ،صابون و ادرار را نيز اكسيد نموده و از بين مي برند.
البته بسياري از مواد ضد عفوني كننده مانند كلر و برم در گروه اكسيد كننده ها جاي مي گيرند.
انتخاب ضدعفوني كننده مناسب
براي انتخاب ماده ضد عفوني كننده آب استخر معمولا برخي معيارهاي كلي نيز مورد توجه قرار مي گيرد كه مهم ترين آنها عبارتند از:
-سرباز يا سرپوشيده بودن استخر
-ماده ضد عفوني كننده قرار است در استخر استفاده شود يا در جكوزي؟
-خواص شيميايي منبع تامين آب استخر
-بار ناشي از حضور شناگران
-ظرفيت سيستم گردش آب استخر و شيوه طراحي آن
-امكانات موجود براي استفاده از مواد شيميايي و ملاحظات ايمني
-دماي آب استخر
از ميان انواع مواد ضد عفوني كننده استخر دو گروه مواد ضد عفوني كننده با پايه كلر و برم به دلايلي كه در ادامه خواهيم گفت،بيشترين كاربرد را دارند.
البته براي انتخاب نوع مواد ضد عفوني كننده بايد به عوامل مختلفي توجه كرد.
اين عوامل عبارتند از:
-در دسترس بودن:
منظور از در دسترس بودن آن است كه با سهولت بتوان آن ماده را در هر زماني كه مورد نياز باشد تهيه كرد.
-كارايي:
كارايي ماده ضد عفوني كننده يكي ديگر از عوامل موثر در اين انتخاب به شمار مي رود.برا يمثال در استخري با شرايط يكسان در صورت استفاده از كلر مايع بايد L19و در صورت استفاده از گاز كلر بايدkg0.9 كلر به آب افزوده شود تا همان تاثير حاصل شود.
-پايداري:
ماده ضد عفوني كننده اضافه شده به استخر بايد متناسب با كاربرد مورد نظر از پايداري كافي برخوردار باشد.
PH:
مقدار phمواد ضدعفوني كننده اي كه به آب استخر افزوده مي شود بر مقدار كلي phآب تاثير مي گذارد.بنابراين مقدار آن بايد در تمامي محاسبات و تصميم گيري ها در نظر گرفته شود.
سهولت كاربرد:
سهولت كاربرد مواد ضد عفوني كننده اي كه به آب استخر افزوده مي شود بر مقدار كلي phآب تاثير مي گذارد،بنابراين مقدار آن بايد در تمامي محاسبات و تصميم گيري ها در نظر گرفته شود.